Chủ tịch Hồ Chí Minh với xuất bản cách mạng Việt Nam

Chủ tịch Hồ Chí Minh với xuất bản cách mạng Việt Nam

• Bởi Tuyên giáo Tỉnh ủy Khánh Hòa
• 26/09/2025 08:54:07
• 23 lượt xem
• 0 lượt thích
• 0 bình luận

1. Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người khai sinh và đặt nền móng cho xuất bản cách mạng Việt Nam

Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới, lãnh tụ thiên tài, nhà báo lỗi lạc…, mà còn là người đặt nền móng và dẫn dắt nền xuất bản cách mạng Việt Nam phát triển.

Trong di sản tư tưởng, tinh thần mà Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho cách mạng và dân tộc Việt Nam, có nhiều xuất bản phẩm tiêu biểu, mang giá trị lịch sử - tư tưởng sâu sắc: Đường cách mệnh (năm 1927), Nhật ký trong tù (năm 1942), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (năm 1946), Lời kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước (năm 1966), Di chúc (năm 1965)… Các tác phẩm đó là tài sản vô giá, là niềm tự hào của xuất bản cách mạng Việt Nam. 

Từ lời dạy của người cha uyên bác Nguyễn Sinh Sắc: “Thư giả quốc tri hồng nguyên giã - người đọc sách có thể tìm ra một chân trời mới tốt đẹp cho đất nước”1, Người sớm nhận thức rõ về vai trò của sách trong việc định hướng con đường cách mạng. Sách đã giúp Người đến với chủ nghĩa Lênin, tìm ra lời giải cho khát vọng tự do, bình đẳng, bác ái, con đường cách mạng giải phóng dân tộc, cứu nước, cứu dân: “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!”2.

Thực tiễn cho thấy, để giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người, sách trở thành vũ khí cách mạng sắc bén: “Mục đích sách này là để nói cho đồng bào ta biết rõ: (1) Vì sao chúng ta muốn sống thì phải làm cách mệnh. (2) Vì sao cách mệnh là việc chung cả dân chúng chứ không phải việc một hai người. (3) Đem lịch sử cách mệnh các nước làm gương cho chúng ta soi. (4) Đem phong trào thế giới nói cho đồng bào ta rõ. (5) Ai là bạn ta? Ai là thù ta? (6) Cách mệnh thì phải làm thế nào?... Sách này chỉ ước ao sao đồng bào xem rồi thì nghĩ lại, nghĩ rồi thì tỉnh dậy, tỉnh rồi thì đứng lên đoàn kết nhau mà làm cách mệnh”3. Xuất bản sách để truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, vạch ra con đường giải phóng dân tộc, mà Đường cách mệnh là viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho xuất bản cách mạng Việt Nam và là kim chỉ nam cho tiến trình phát triển xuất bản Việt Nam sau này.

Cách mạng Tháng Tám thành công, việc xóa nạn mù chữ, nâng cao dân trí được Chủ tịch Hồ  Chí Minh đặc biệt coi trọng. Các Sắc lệnh 17/SL, Sắc lệnh 19/SL, Sắc lệnh 20/SL về phát triển phong trào bình dân học vụ, bắt buộc học chữ Quốc ngữ được Chính phủ lâm thời ban hành ngày 08/9/1945 và Lời kêu gọi chống nạn thất học là minh chứng rõ nét cho chủ trương đúng đắn này. Có thể nói, các quyết định sáng suốt của Người không chỉ giúp tạo nên kỳ tích cho nền giáo dục nước nhà, mà còn là điều kiện tiên quyết để xây dựng nền móng vững chắc cho hoạt động xuất bản Việt Nam phát triển.

Ngày 25/11/1945, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị “Kháng chiến kiến quốc”, trong đó có quyết sách về xuất bản: “Tổng bộ V.M phải thành lập một bộ tuyên truyền để điều khiển các tờ báo trong mặt trận và ra một loại sách phổ thông của mặt trận”4; đồng thời, quyết định thành lập liên tiếp nhiều nhà xuất bản và nhà in từ năm 1945 - 1951: Nhà xuất bản Lao động (năm 1945), Nhà xuất bản Sự thật (năm 1945), Nhà xuất bản Văn hóa Cứu quốc (năm 1945), Nhà in Tiến bộ (năm 1945), Nhà xuất bản Vệ quốc quân (năm 1947), Nhà xuất bản Quân du kích (năm 1948),… nhằm phục vụ kháng chiến, kiến quốc.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng sớm tính đến hệ thống lưu trữ xuất bản để gìn giữ, phát triển di dản văn hóa tri thức của dân tộc và nhân loại cho thế hệ mai sau thông qua Sắc lệnh số 13, ngày 08/9/1945 chuyển giao các thư viện công về Bộ Quốc gia Giáo dục quản lý; Sắc lệnh số 18/SL, ngày 31/01/1946 về đặt thể lệ lưu chiểu văn hóa phẩm trong nước Việt Nam, trong đó quy định tất cả các xuất bản phẩm đều phải nộp về Thư viện toàn quốc (nay là Thư viện Quốc gia). Nhờ đó, ngày nay đất nước có được một kho lưu trữ xuất bản phẩm đầy đủ hệ thống tại Thư viện Quốc gia, góp phần to lớn cho hoạt động giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học, nâng cao dân trí xã hội, phát triển đất nước. Sắc lệnh số 159/SL, ngày 20/8/1946 về đặt ra sự kiểm duyệt các thứ ấn loát phẩm quy định: “Trước khi ấn hành, các nhà xuất bản, ấn loát hoặc tác giả phải đệ lên Sở Kiểm duyệt (cấp ký), giấy khai tuổi, địa chỉ, nghề nghiệp mình, cùng hai bản thảo để kiểm duyệt”5. Mục đích của việc siết chặt quy trình xuất bản là nhằm tạo cơ sở tiến tới luật hóa để quản lý tốt các cơ sở xuất bản, hạn chế xuất bản phẩm độc hại, chỉ đạo tập trung xuất bản phục vụ nhiệm vụ cách mạng. 

Để chuẩn bị cho kháng chiến, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, dù bận “trăm công nghìn việc”, Đảng và Bác Hồ vẫn dành sự quan tâm đặc biệt cho hoạt động xuất bản. Những chủ trương lớn đã được triển khai thực hiện như: đưa sách xuất bản ở chiến khu và vùng tự do bí mật chuyển vào vùng tạm chiếm, nhằm mục đích tuyên truyền, chống lại công cuộc “khai hóa văn minh”, xuyên tạc, chống phá cách mạng của các thế lực thù địch; phát động phong trào “văn nghệ sĩ đầu quân” kêu gọi các văn nhân, trí thức, sinh viên, thợ in, thợ sắp chữ… lên chiến khu tham gia kháng chiến; triển khai nhiều nhà máy giấy, nhà máy in dã chiến trong vùng kháng chiến để phục vụ kháng chiến, kiến quốc.

Để hoạt động xuất bản có một tổ chức thống nhất điều hành, ngày 10/10/1952, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 119/SL thành lập Nhà in Quốc gia. Đây là lần đầu tiên ngành xuất bản có một cơ quan vừa là doanh nghiệp quốc gia, vừa là cơ quan quản lý nhà nước thống nhất trên cả ba khâu: xuất bản - in - phát hành trên phạm vi cả nước, mở ra thời kỳ mới cho xuất bản cách mạng Việt Nam. Từ đó, ngày 10/10 được chọn là Ngày truyền thống Ngành Xuất bản Việt Nam.

2. Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người thầy vĩ đại của xuất bản cách mạng Việt Nam

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng lập nền xuất bản cách mạng Việt Nam. Người luôn coi hoạt động xuất bản là một bộ phận nòng cốt của sự nghiệp cách mạng. Người viết sách, làm báo; đào tạo, huấn thị các thế hệ cán bộ xuất bản sách đầu tiên của cách mạng Việt Nam; chỉ đạo thành lập các đơn vị xuất bản - in - phát hành; chỉ đạo biên tập - xuất bản, cũng có khi trực tiếp thực hiện tất cả các công việc chi tiết của một người làm xuất bản. Điển hình, năm 1941, Người viết tác phẩm Lịch sử nước ta, trong đó Người vừa là biên tập viên, vừa là họa sĩ minh họa, sửa morasse, kiêm thợ in...

Với mong muốn: “Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”6, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh 03/03-SLT, ngày 18/6/1957 xác định tôn chỉ, mục đích, nhiệm vụ của xuất bản cách mạng Việt Nam là: “Hoạt động xuất bản bất kỳ của một cơ quan nhà nước, chính đảng, đoàn thể nhân dân hay là của tư nhân đều không phải là một hoạt động có tính chất đơn thuần kinh doanh mà là một hoạt động văn hóa có ảnh hưởng nhiều đến việc giáo dục tư tưởng cho nhân dân, cho nên hoạt động xuất bản phải phục vụ quyền lợi của Tổ quốc, của nhân dân, xây dựng và bảo vệ chế độ dân chủ của nhân dân”.

Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sử dụng trên 170 bút danh, viết trên 2.000 bài viết bằng nhiều thứ tiếng, nhiều thể loại khác nhau (tài liệu cách mạng, sách, báo, truyện, ký, thơ…), từ đó khẳng định vai trò của một nhà tư tưởng lớn, một tác giả xuất sắc trong lịch sử dân tộc.

Với công tác biên tập - xuất bản: Từ tôn chỉ, mục đích của xuất bản cách mạng, từ vị trí, vai trò của người biên tập và tính chất đặc thù của hoạt động xuất bản, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn căn dặn người làm xuất bản phải luôn ý thức rõ chức năng giáo dục của sách. Sách là công cụ giáo dục, lưu truyền giá trị tư tưởng, tri thức, có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống xã hội. Mọi hoạt động của người làm xuất bản phải nhằm phục vụ Tổ quốc, phục vụ sự nghiệp cách mạng, phục vụ nhân dân. Do đó, người làm công tác xuất bản, biên tập viên phải có kiến thức sâu rộng, trí tuệ, tài năng, bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng và tình yêu nghề để làm tốt sứ mệnh của người chiến sĩ cách mạng, “người lính gácˮ trên mặt trận văn hóa, tư tưởng.

Phong cách biên tập - xuất bản khoa học khi Người trực tiếp thực hiện công tác xuất bản, làm báo, nghiên cứu, hoặc ngay cả trong việc đọc sách, báo hằng ngày luôn là mẫu mực để các thế hệ người làm xuất bản, các biên tập viên học tập. Đó là việc đọc rộng, đào sâu, hiểu kỹ, ghi chép, đánh dấu, sử dụng “bút ký đọc sách”, chú trọng từng câu, từng chữ, nội dung kiến thức, thông tin, tư tưởng chính trị được truyền đạt trong tác phẩm. “Phải nêu cao tác phong độc lập suy nghĩ và tự do tư tưởng. Đọc tài liệu phải đào sâu hiểu kỹ, không tin một cách mù quáng từng câu trong sách, có vấn đề chưa thông suốt thì mạnh dạn đề ra và thảo luận cho vỡ lẽ. Đối với bất cứ vấn đề gì đều phải đặt ra câu hỏi “vì sao?”, đều phải suy nghĩ kỹ càng xem nó có hợp với thực tế không, có thật là đúng lý không, tuyệt đối không nên nhắm mắt tuân theo sách vở một cách xuôi chiều. Phải suy nghĩ chín chắn”7. 

Với công tác in - phát hành: Bên cạnh việc quan tâm đến công tác biên tập - xuất bản, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng rất quan tâm đến công tác in và phát hành. Người đặc biệt lưu ý đến tính linh hoạt của công tác này để bảo đảm phù hợp với điều kiện thực tiễn. Chẳng hạn, năm 1935, để xây dựng lực lượng cách mạng, Người đã viết Thư gửi Ban Phương Đông đề nghị giúp đỡ các đồng chí cán bộ Đảng Cộng sản Đông Dương về trình độ lý luận và chính trị. Người sử dụng biện pháp duy nhất có hiệu quả để giúp đỡ các đồng chí là cho xuất bản những quyển sách nhỏ về Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, Luận cương và nghị quyết về vấn đề thuộc địa (của Quốc tế Cộng sản)8. Người lưu ý về phương thức xuất bản: “Khi xuất bản những tập sách nhỏ ấy, cần phải chú ý đến: 1. Những khó khăn về việc in lại sách ở các xứ này; 2. Khó khăn về việc giữ sách; 3. Khó khăn của độc giả cất giấu sách; 4. Trình độ văn hóa thấp của các đồng chí chúng tôi không thể đọc và hiểu được những diễn đạt quá dài, quá khó. Vì vậy các tập sách nhỏ ấy phải ngắn, từ ngữ phải rất đơn giản, rất rõ ràng và dễ hiểu đối với quần chúng. Nếu có thể được, nội dung nên trình bày dưới dạng câu hỏi và trả lời”9.

Phương châm làm sách phải bảo đảm chất lượng cả về nội dung và hình thức, đúng mục đích và đúng đối tượng phục vụ: “Sách này chỉ ước ao sao đồng bào xem rồi thì nghĩ lại, nghĩ rồi thì tỉnh dậy, tỉnh rồi thì đứng lên đoàn kết nhau mà làm cách mệnh”10. Đồng thời, chất lượng sách còn thể hiện ở khâu in, kiểm duyệt trước in... Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Trong nghề làm báo còn có nhiều ngành khác, như ngành in mà các cô chú thích nói chữ gọi là ngành “ấn loát”, cũng rất quan trọng. Bởi vì có những lúc không cẩn thận, in thiếu nét, thiếu dấu, hoặc in lờ mờ không rõ. Người viết bài lại thích dùng chữ, như gọi người đánh cá là “ngư dân”, rồi người in lại in thiếu cái dấu ở chữ ư hóa ra “ngu dân”. Đấy chỉ là một ví dụ để thấy rằng việc in cũng phải làm cho tốt”11.

Đối với khâu tuyên truyền, giới thiệu sách, Người huấn thị: “Các chú làm được khá nhiều và trình bày cũng khá. Nhưng các chú có khuyết điểm là “mặc áo gấm đi đêm”. Các chú làm được nhiều, lại không biết tuyên truyền giới thiệu cho nhiều người biết mà đọc… Rồi phải có lời tựa nữa. Lời tựa này phải viết tập thể. Sau khi có sách rồi, các chú phải biết tuyên truyền giới thiệu trên báo và giới thiệu bằng mồm nữa. Ngành, giới nào cũng phải làm công tác tuyên truyền giới thiệu12. Hoặc khi làm sách Người tốt, việc tốt để biểu dương những gương sáng, điển hình, đồng thời động viên, cổ vũ các tầng lớp nhân dân đóng góp sức mình cho kháng chiến, Người đề nghị Ban Tuyên huấn Trung ương tập hợp xuất bản sách theo chuyên đề các ngành, các giới. Người chỉ rõ phương thức xuất bản và tuyên truyền giới thiệu sách: “Về loại sách này, các chú không nên tham viết dài. Nhân dân ta có truyền thống kể chuyện ngắn gọn mà có duyên. Các chú phải học cách kể chuyện của nhân dân, nên kèm theo nhiều tranh vẽ dễ hiểu mà đẹp, nhưng đừng vì vẽ nhiều mà tính giá đắt quá”13; “loại sách mới, các chú nên làm theo khuôn khổ như thế này, không nên to quá, cũng không nên nhỏ quá”14.

Đối với khâu tiếp nhận ý kiến phản hồi từ bạn đọc, Người lưu ý: “Các chú nhớ ở trang đầu mỗi cuốn sách đều phải ghi một câu: Hoan nghênh bạn đọc phê bình. Từ nay trở đi trên sách hay trên báo, các chú nên luôn luôn có câu đó. Bác biết các chú văn hay chữ tốt, nhưng dù sao, nhân dân trăm tai nghìn mắt vẫn có nhiều ý kiến thông minh có thể giúp cho các chú tiến bộ hơn”15.

Bài học lý luận và thực tiễn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về hoạt động xuất bản phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân vẫn vẹn nguyên giá trị sâu sắc với những người làm xuất bản hiện nay. Đó là nền tảng để xây dựng một nền xuất bản cách mạng vững mạnh, hiện đại và hội nhập quốc tế.

3. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần phát huy sứ mệnh cách mạng của xuất bản Việt Nam trong tình hình mới

Nhận thức rõ vai trò to lớn của xuất bản, coi đây là một kênh thông tin cơ bản của con người và xã hội, ngay từ những ngày đầu cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hết sức chú trọng hoạt động xuất bản, nhằm xây dựng lực lượng cách mạng, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, khai mở dân trí cho nhân dân. Đến nay, dù có rất nhiều kênh thông tin hiện đại xuất hiện cùng với sự phát triển của internet, xã hội hóa thông tin, song sách vẫn là kênh thông tin trụ cột, giữ vị trí, vai trò quan trọng, được xem là tiêu chuẩn, là thước đo phản ánh trình độ phát triển, mặt bằng văn hóa của một quốc gia, dân tộc: “Số sách vở nhiều hay là ít cũng chứng tỏ trình độ văn hóa của một dân tộc thấp hay là cao”16.

Vận dụng và thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm xây dựng và phát triển hoạt động xuất bản, khẳng định xuất bản là hoạt động tư tưởng sắc bén của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, là một bộ phận quan trọng của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; yêu cầu hoạt động xuất bản phải coi trọng việc phục vụ nhiệm vụ chính trị, tư tưởng, đáp ứng nhu cầu đọc của nhân dân, đồng thời phải thực hiện tốt nhiệm vụ kinh doanh, xây dựng ngành xuất bản trở thành một ngành kinh tế - công nghệ phát triển toàn diện, vững chắc.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng xuất bản cách mạng Việt Nam không ngừng lớn mạnh. Tính đến năm 2024, cả nước có 57 nhà xuất bản, trực thuộc 53 cơ quan chủ quản, trong đó có 48 nhà xuất bản thuộc Trung ương, 9 nhà xuất bản thuộc địa phương17; 2.011 cơ sở phát hành sách; doanh thu toàn ngành đạt trên 4.000 tỷ đồng/năm; phát hành trên 500 triệu xuất bản phẩm/năm18. Xuất bản phẩm ngày càng đa dạng về hình thức, từ sách in truyền thống đến sách nói, sách điện tử, sách ứng dụng trí tuệ nhân tạo… Các xuất bản phẩm được phát hành rộng rãi, giúp các cơ quan nghiên cứu, các tổ chức xã hội và cá nhân thuận tiện trong tiếp cận tri thức, giá trị văn hóa dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại, đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần, nâng cao dân trí, xây dựng đạo đức, lối sống tốt đẹp của người Việt Nam, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.

Khoa học - công nghệ phát triển, số hóa, toàn cầu hóa thông tin đã mở ra những cơ hội mới cho xuất bản. Tuy nhiên, mặt trái của cơ chế thị trường, mục tiêu lợi nhuận, xu hướng thương mại hóa… cũng đã dẫn đến những hạn chế, sai phạm trong hoạt động xuất bản; thậm chí có cơ quan xuất bản xa rời tôn chỉ, mục đích, chưa làm tốt chức năng nhiệm vụ. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch không ngừng chống phá Đảng, Nhà nước và cách mạng Việt Nam dưới nhiều hình thức, thủ đoạn tinh vi, đặc biệt là dưới các phương thức, loại hình xuất bản phẩm, nhằm làm hướng tiếp cận thông tin, văn hóa đọc của công chúng bị sai lệch, thậm chí bị nhiễu loạn, tạo ra những thách thức lớn đối với ngành xuất bản.

Trước những cơ hội và thách thức đan xen, để vận dụng có hiệu quả tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn hoạt động xuất bản cách mạng Việt Nam trong bối cảnh mới, cần quán triệt thực hiện một số giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục quán triệt triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về việc “học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện “sắp xếp ngành xuất bản, in và phát hành theo hướng tinh gọn, chất lượng, hiện đại hóa”19, hoàn thành tốt vai trò “là vũ khí xung kích trên mặt trận tư tưởng, lý luận và tổ chức”, góp phần tích cực vào phục vụ nhiệm vụ tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao dân trí, phát triển văn hóa, xây dựng nền tảng tư tưởng, đạo đức, lối sống và nhân cách con người Việt Nam.

Hai là, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động xuất bản. Kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật, tạo môi trường kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh giữa các đơn vị xuất bản. Hoàn thiện thể chế, cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng về công tác xuất bản; nghiên cứu sửa đổi, khắc phục các chính sách không còn phù hợp với điều kiện mới, hoàn thiện, bổ sung các chính sách mới kịp thời, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thực tiễn công tác xuất bản hiện nay.

Ba là, đẩy mạnh quản lý, quản trị nội bộ, kiểm soát chặt chẽ quy trình xuất bản, quy trình liên kết xuất bản, nâng cao chất lượng biên tập, bảo đảm chất lượng nội dung và hình thức của từng xuất bản phẩm. Thực hiện nghiêm túc quy định pháp luật về bản quyền trong hoạt động xuất bản, bảo đảm các xuất bản phẩm đúng với tôn chỉ, mục đích hoạt động của từng nhà xuất bản. Tăng cường đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa tiên tiến, hiện đại và tích cực hội nhập quốc tế trong hoạt động xuất bản.

Bốn là, chú trọng công tác tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực làm công tác biên tập - in - phát hành sách, bảo đảm đội ngũ cán bộ biên tập, xuất bản có lập trường tư tưởng vững vàng, thường xuyên trau dồi phẩm chất đạo đức cách mạng; giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại.

1. Chu Trọng Huyến: Bác Hồ thời học trò thông minh, Nxb. Thuận Hóa, Huế, 2008.

2, 11. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. 12, tr. 562, 167.

3, 10. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 283.

4. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, t. 8, tr. 30.

5. Sắc lệnh số 159 của Chủ tịch Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 20/8/1946, https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Van-hoa-Xa-hoi/Sac-lenh-159-dat-su-kiem-duyet-an-loat-pham-36086.aspx.

6, 15. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 15, tr. 267, 668.

7, 16. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 11, tr. 98, 141.

8, 9. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 3, tr. 112-113, 113.

12, 13, 14. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 15, tr. 667.

17. Đức Huy: “Đổi mới, sáng tạo sẽ là câu chuyện chính của xuất bản”, ngày 23/3/2024, https://mst.gov.vn/doi-moi-sang-tao-se-la-cau-chuyen-chinh-cua-xuat-ban-197240326091757469.htm.

18. Xem Hoàng Hoàng: “Nỗ lực đưa ngành xuất bản phát triển bền vững”, Báo Quân đội nhân dân điện tử, ngày 22/3/2024, https://www.qdnd.vn/van-hoa/sach/no-luc-dua-nganh-xuat-ban-phat-trien-ben-vung-769530#:~:text=C%E1%BA%A3%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20c%C3%B3%202.011%20c%C6%A1,(gi%E1%BA%A3m%2012%2C43%25).

19. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2023, t. I, tr. 146.

TS. BÙI THỊ MINH HẢI - Học viện Báo chí và Tuyên truyền