Quán triệt quan điểm học tập suốt đời theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở trong quân đội hiện nay

Quán triệt quan điểm học tập suốt đời theo tư tưởng Hồ Chí Minh cho đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở trong quân đội hiện nay

• Bởi Tuyên giáo Tỉnh ủy Khánh Hòa
• 22/04/2025 04:45:07
• 6 lượt xem
• 0 lượt thích
• 0 bình luận

1. Đặt vấn đề

Chính trị viên là người chủ trì về chính trị, chịu trách nhiệm trước cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy cấp trên và cấp ủy cấp mình về toàn bộ hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong đơn vị. Trình độ, năng lực, uy tín, phong cách làm việc của đội ngũ chính trị viên có ảnh hưởng rất quan trọng đến khả năng thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Vì thế, vấn đề “Học tập suốt đời” không chỉ là mục tiêu, phương pháp của đội ngũ chính trị viên mà còn là yếu tố quan trọng góp phần quyết định đến chất lượng, hiệu quả lãnh đạo, quản lý, chỉ huy ở đơn vị. Do đó, quán triệt quan điểm “Học tập suốt đời” theo Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên nhằm xây dựng được đội ngũ chính trị viên có kiến thức, năng lực, trình độ, kinh nghiệm, phương pháp công tác khoa học mới có thể đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh” theo Nghị quyết Trung ương lần thứ VIII (khóa XIII) của Đảng.  

2. Học tập suốt đời theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Học tập suốt đời không phải là vấn đề mới, ngay sau Cách mạng tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động phong trào toàn dân, toàn quân xóa nạn mù chữ, Người căn dặn: “Muốn biết thì phải thì đua học. Học không bao giờ cùng. Học mãi để tiến bộ mãi. Càng tiến bộ, càng thấy càng phải học thêm”1 và “Xã hội càng đi tới, công việc càng nhiều, máy móc càng tinh xào. Mình mà không chịu học thì lạc hậu, mà lạc hậu là bị đào thải, tự mình đào thải mình”2. Như vậy, vấn đề học tập suốt đời là yêu cầu, nhiệm vụ, đòi hỏi tất yếu đối với mọi cán bộ, đảng viên nói chung và đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở trong Quân đội nói riêng.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, phụng sự giai cấp và nhân dân. Phụng sự Tổ quốc và nhân loại”3, đó là tuyên ngôn vừa dân tộc, vừa hiện đại, vừa khoa học, vừa cách mạng tạo thành một chỉnh thể thống nhất có giá trị khoa học, đạo đức và thẩm mỹ. Học tập suốt đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là tư duy, phong cách làm việc mẫu mực của một lãnh tụ chính trị và nhà khoa học chân chính, thể hiện rõ sự thống nhất biện chứng giữa tính chính trị, tính giai cấp và tính khoa học, vừa thấm nhuần chủ nghĩa nhân văn cao cả và triết ý hành động vì con người.

Những năm qua, đội ngũ chính trị viên ở đơn vị cơ sở trong Quân đội đã không ngừng học tập nâng cao trình độ về mọi mặt; đặc biệt rèn luyện phương pháp, tác phong công tác, đảm bảo giữ vững tính Đảng, tính nguyên tắc; phát huy dân chủ, tôn trọng kỷ luật, đề cao trách nhiệm cá nhân, gương mẫu, đi đầu trong vấn đề tự học tập, rèn luyện; đó là cơ sở để xây dựng phong trào học tập sâu rộng trong đơn vị. Đội ngũ này luôn gần gũi, gắn bó với cán bộ, chiến sĩ, là trung tâm đoàn kết, góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.

Đại đa số đội ngũ chính trị viên “có bản lĩnh chính trị vững vàng, ý thức tổ chức kỷ luật, gương mẫu, thực sự là lực lượng nòng cốt trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dụng đơn vị vừng mạnh toàn diện”4. Tuy nhiên, trong thực tiễn công tác “Việc tự học, tự nghiên cứu và nêu gương của một số cán bộ, đảng viên chưa tốt”5, “chưa tích cực, tự giác nghiên cứu học tập, nâng cao trình độ”6; một bộ phận chính trị viên có biểu hiện thoả mãn, dừng lại, không tích cực, thậm chí “lười” học tập, nghiên cứu dẫn đến thiếu tri thức lý luận, thực tiễn, không đủ sức lý giải, định hướng, xử lý, giải quyết các vấn đề mới nảy sinh cho cán bộ, chiến sĩ. Cá biệt, còn có chính tri viên ở đơn vị cơ sở “thiếu tự giác, gương mẫu tu dưỡng, rèn luyện, giảm sút ý chí, sa vào chủ nghĩa cá nhân”, làm ảnh hưởng đến chất lượng, kết quả hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị và truyền thống, uy tín của quân đội, phẩm chất, hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”7.

Cách mạng khoa học công nghệ 4.0 đã và đang diễn ra mạnh mẽ trên quy mô toàn cầu, nhất là trong lĩnh vực quân sự. Hàng loại vũ khí thông minh, trí tuệ nhân tạo (AI) được sử dụng đã làm thay đổi nhận thức, cách vận hành và hình thức tác chiến trên chiến trường. Mặt khác, Quân đội đang trong quá trình tiến hành tinh, gọn, mạnh, phấn đấu đến năm 2030 “chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, trong đó lấy tinh nhuệ về chính trị làm nòng cốt. Do đó, quán triệt và thực hiện phương trâm “Học tập suốt đời” của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở hiện nay vừa là nhu cầu và đòi hỏi cấp thiết nhằm nâng cao nhận thức, hoàn thiện kỹ năng, bồi dưỡng phương pháp mới có thể hoàn thành được chức trách, nhiệm vụ được giao.

3. Một số nội dung, biện pháp cơ bản

Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức, hành động về “Học tập suốt đời” của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở.

Đảng ủy, chỉ huy, các cơ quan đơn vị cần lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, đẩy mạnh việc tổ chức học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 05-CT/BCT của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 87-CT/QUTW, Quy định số 08-QĐ/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII), Quy định số 144-QĐ/TW ngày 9/5/2024 của Bộ Chính trị và cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” cho đội ngũ chính trị viên.

Để đưa việc học tập suốt đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh đi vào thực tiễn công tác, trước hết cần thống nhất nhận thức về đổi mới phong cách làm việc của đội ngũ chính trị viên. Hiện nay, một số đơn vị cơ sở mới chỉ tập trung nâng cao trình độ năng lực, phẩm chất đạo đức mà chưa chú trọng đổi mới phong cách làm việc cho đội ngũ chính trị viên, dẫn đến hiệu quả công tác chưa cao. Vì vậy, tạo sự thống nhất nhận thức về vấn đề này có ý nghĩa quan trọng, góp phần xây dựng động cơ, thái độ, trách nhiệm đúng đắn của các tổ chức, lực lượng trong đổi mới phương pháp, tác phong làm việc của chính trị viên. Từ đó, bản thân đội ngũ chính trị viên phải tiếp tục nâng cao nhận thức, thấy rõ ý nghĩa tầm quan trọng và nội dung, yêu cầu học tập suốt đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Cần cụ thể hóa và xác định những yêu cầu cơ bản về nội dung, hình thức, phương pháp học tập của từng chính trị viên cho phù hợp. Để đạt được mục tiêu này, đòi hỏi đội ngũ chính trị viên phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, phương pháp, tác phong làm việc khoa học, dân chủ, hiệu quả. Để đạt hiệu quả, mỗi chính trị viên cần phải thấy rằng, học tập suốt đời là một đòi hỏi khách quan, thường xuyên, liên tục, phải thường xuyên “tự soi”, “tự sửa”, phấn đấu học tập, làm theo Chủ tịch Hồ Chí Minh.  

Hai là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp đối với việc “Học tập suốt đời” của đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở hiện nay.

Trước hết cấp ủy, người chỉ huy, cán bộ chủ trì các cấp cần phải nhận thức đúng về vị trí, vai trò của đội ngũ chính trị viên, người chủ trì về chính trị và hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị ở đơn vị để từ đó tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo việc học tập suốt đời cho đội ngũ chính trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

Hiện nay, để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về xây dựng quân đội “tinh, gọn, mạnh” đã và đang đặt ra yêu cầu phải tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ, sâu sắc và nhất trí cao trong toàn quân về nhận thức vị trí, vai trò, sự cần thiết thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên trong quân đội. Do đó, cần tăng cường giáo dục mạnh mẽ hơn nữa cho các tổ chức, các lực lượng có nhận thức đúng đắn về bồi dưỡng, rèn luyện phong cách làm việc của đội ngũ chính trị viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

Để xây dựng được đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở có đủ phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác trong điều kiện cách mạng mới, đòi hỏi đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, trí tuệ sắc sảo, khả năng dự báo chính xác, phương pháp làm việc khoa học mới có thể lãnh đạo, quản lý, chỉ huy đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Các chủ thể, các lực lượng tham gia bồi dưỡng, rèn luyện phải đánh giá đúng năng lực, phương pháp làm việc của từng chính trị viên để từ đó có nội dung, hình thức tiến hành cho phù hợp. Mặt khác, nội dung, hình thức, phương pháp học tập của đội ngũ chính trị viên phải xuất phát từ chức trách, nhiệm vụ của từng chính trị viên để tổ chức phân công, phân cấp, chỉ đạo, hướng dẫn, duy trì thực hiện đến từng cá nhân cụ thể. Trong đó, phải chỉ rõ được những nội dung trọng tâm, trọng điểm cần tập trung bồi dưỡng, rèn luyện; chỉ đạo chặt chẽ việc kết hợp giữa bồi dưỡng, giáo dục của tổ chức với việc tự giáo dục, rèn luyện của bản thân đội ngũ chính trị viên.

Ba là, đội ngũ chính trị viên cần tích cực, chủ động tự học tập, rèn luyện, nâng cao năng lực toàn diện kết hợp với đổi mới phong cách làm việc đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt ra yêu cầu xây dựng Quân đội “vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”8. Thực tiễn quá trình xây dựng Quân đội cho thấy, đội ngũ chính trị viên càng chịu khó học tập bao nhiêu thì hiệu quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ sẽ cao, các mối quan hệ công tác được giải quyết hài hòa, uy tín trong tổ chức được củng cố, trở thành trung tâm quy tụ và phát huy sức mạnh đoàn kết của toàn đơn vị. Mặt khác, ở đâu đội ngũ chính trị viên không chịu khó tự học tập, nghiên cứu thì sẽ thiếu sâu sát, kém năng động, quan liêu, xa rời hoạt động thực tiễn của đơn vị, hoạt động của đơn vị kém hiệu quả, đánh mất vị thế, vai trò trong tổ chức. Vì thế, mỗi chính trị viên cần nhận thức sâu sắc về vai trò, trách nhiệm của mình để xây dựng động cơ tự học tập, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, phẩm chất, đạo đức, lối sống, phong cách làm việc khoa học, sâu sát cơ sở.

Việc học tập suốt đời theo Chủ tịch Hồ Chí Minh đòi hỏi đội ngũ chính trị viên cần chú trọng xây dựng động cơ, thái độ, trách nhiệm đúng đắn về hoạt động tự bồi dưỡng, rèn luyện, nghiên cứu học tập. Trong quan hệ công tác cũng như trong sinh hoạt, chính trị viên phải luôn bình đẳng, tránh áp đặt, ép buộc cấp dưới; biết tôn trọng, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, ý kiến của cán bộ, chiến sĩ để có phương pháp tuyên truyền, giáo dục phù hợp với từng đối tượng. Hơn nữa, đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở phải không ngừng rèn luyện tác phong “miệng nói tay làm”, “nói đi đôi với làm”; gương mẫu, sâu sát, cụ thể, mực thước; luôn thể hiện thái độ khiêm tốn, giản dị và chân thành trong cuộc sống. Biết vận động, giáo dục, thuyết phục làm cho bộ đội thấm nhuần đường lối của Đảng, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, luôn “trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội”. Trong công việc và sinh hoạt, người chính trị viên phải luôn thể hiện sự mẫu mực về: quân phục, tư thế tác phong, ngôn từ, cử chỉ và hành động, nhất là tác phong chính quy như lời huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh “tốt nhất là miệng nói, tay làm, làm gương cho người khác bắt chước”9, thực sự là tấm gương để cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị noi theo.

Bốn là, vận dụng linh hoạt, sáng tạo nội dung, hình thức, phương pháp học tập của đội ngũ chính trị viên theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Chú trọng các hình thức nêu gương về điển hình tiên tiến trong đội ngũ chính trị viên ở đơn vị cơ sở để mọi cán bộ, chiến sĩ học tập và noi theo. Hơn nữa, đội ngũ chính trị viên cần có thái độ đúng mực, cầu thị, khiêm tốn, chân thành, tôn trọng ý kiến đóng trong tự phê bình và phê bình để trên cơ sở đó phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm trong học tập theo Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mặt khác, cần thường xuyên bổ sung, hoàn thiện hệ thống chuẩn mực về phong cách làm việc của đội ngũ chính trị viên. Đây là “hệ quy chiếu” điều chỉnh và là cơ sở để đánh giá, giám sát phương pháp, tác phong, lề lối làm việc của đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở. Căn cứ vào chức trách, nhiệm vụ của chính trị viên và đặc thù nhiệm vụ đơn vị cụ thể, kết hợp với việc lượng hóa và cụ thể hóa các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng và Quân đội, cần tiếp tục bổ sung, hoàn thiện hệ thống chuẩn mực về phong cách làm việc của chính trị viên.

Qua việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ, đánh giá, rút kinh nghiệm, điều chỉnh hệ thống chuẩn mực bảo đảm linh hoạt, khoa học và phù hợp; trong đó, cần phát huy dân chủ và nâng cao hiệu quả vai trò giám sát, phản biện của tập thể quân nhân. Các đơn vị cơ sở cần phát huy dân chủ để mọi cán bộ, chiến sĩ tham gia giám sát, phản biện, góp ý chân thành, thẳng thắn, chính xác về những điểm mạnh, điểm yếu trong phương pháp, tác phong, phong cách, lề lối làm việc của đội ngũ chính trị viên. Ngược lại, đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở phải thực sự cầu thị, lắng nghe và tiếp thu những đóng góp hợp lý, kịp thời điều chỉnh phong cách làm việc cho phù hợp; đồng thời, luôn tự kiểm điểm, tự phê bình, những lời đã nói, việc đã làm để phát triển điều hay, sửa đổi khuyết điểm; phải hoan nghênh người khác phê bình mình, kiên quyết loại trừ bệnh “tự cao, tự đại”. Từ đó, xây dựng tác phong làm việc cụ thể, tỉ mỉ, chu đáo, nghiêm túc, chính xác, khẩn trương và chống lại tác phong ba hoa sáo rỗng, đại khái chung chung, quan liêu bàn giấy, lề mề, vô trách nhiệm.

4. Kết luận

Quán triệt quan điểm “Học tập suốt đời” cho đội ngũ chính trị viên ở các đơn vị cơ sở theo tư tưởng Hồ Chí Minh là yêu cầu cấp thiết hiện nay, đòi hỏi đội ngũ chính trị viên phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, tận tâm, tận lực với công việc. Có như thế, mỗi chính trị viên mới ngày càng nâng cao trình độ, tư duy, hoàn thiện tác phong làm việc khoa học và có hiệu quả, thực sự là người chủ trì về chính trị, là hạt nhân đoàn kết để lãnh đạo đơn vị, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu” đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Chú thích:
1, 3. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 6. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 61, 208.
2. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 12. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 333.
4. Quân ủy Trung ương (2019). Kết luận số 111-KL/QUTW ngày 12/02/2019 về tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Quân đội giai đoạn mới.
5. Tổng cục Chính trị (2020). Tài liệu nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 – 2025.
6. Tổng cục Chính trị (2024). Báo cáo tổng kết công tác đảng, công tác chính trị năm 2024, phương hướng nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.
7. Quân ủy Trung ương (2021). Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới.
8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 158.

9. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 126.

Thượng tá, ThS. Phan Tất Đạt
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng