Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng hùng cường và hội nhập sâu rộng, công tác xây dựng Đảng tiếp tục giữ vai trò then chốt, quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Uy tín và vị thế của Đảng Cộng sản Việt Nam ngày càng được củng cố nhờ đường lối lãnh đạo đúng đắn, thành công trong kiểm soát đại dịch, phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, củng cố niềm tin của nhân dân.

Tăng cường công tác xây dựng Đảng trong kỷ nguyên mới
Tăng cường công tác xây dựng Đảng trong kỷ nguyên mới

1. Cơ hội và thách thức đối với công tác xây dựng Đảng trong kỷ nguyên mới

Kỷ nguyên mới - đặc trưng bởi toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực đời sống chính trị, kinh tế, xã hội. Đối với Việt Nam, đây vừa là cơ hội to lớn để phát triển nhanh, bền vững, hội nhập sâu rộng với thế giới, vừa là thách thức gay gắt đối với sự lãnh đạo của Đảng và hiệu lực, hiệu quả của công tác xây dựng Đảng.

1.1. Cơ hội

Một là, uy tín và vị thế của Đảng tiếp tục được củng cố. Uy tín và vị thế của Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục được khẳng định và nâng cao mạnh mẽ trong bối cảnh đất nước đạt được nhiều thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực. Trải qua hơn 90 năm lãnh đạo cách mạng, nhất là gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, Đảng đã chứng minh năng lực hoạch định đường lối, chủ trương đúng đắn, phù hợp với lợi ích của nhân dân và yêu cầu phát triển đất nước. Thành công trong kiểm soát đại dịch Covid-19, duy trì ổn định chính trị - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh và phục hồi kinh tế nhanh chóng đã tạo sự lan tỏa mạnh mẽ niềm tin của các tầng lớp nhân dân đối với Đảng. Uy tín đó còn được khẳng định qua quyết tâm chính trị trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, giữ gìn kỷ luật đảng nghiêm minh, làm trong sạch bộ máy. Sự nhất quán trong mục tiêu vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh đã nâng cao hình ảnh Đảng là lực lượng lãnh đạo duy nhất, trung tâm đoàn kết toàn dân tộc. Uy tín và vị thế chính trị được củng cố vững chắc chính là nguồn lực tinh thần, tạo niềm tin xã hội và điều kiện thuận lợi để công tác xây dựng Đảng trong giai đoạn mới được triển khai đồng bộ, hiệu quả và đạt nhiều kết quả thiết thực.

Hai là, khoa học, công nghệ và chuyển đổi số mở ra phương thức xây dựng Đảng mới. Sự phát triển vượt bậc của khoa học, công nghệ, đặc biệt là cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và xu thế chuyển đổi số toàn diện, đã mở ra những cơ hội chưa từng có để hiện đại hóa công tác xây dựng Đảng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu đảng viên tập trung, liên thông, minh bạch giúp quản lý tổ chức đảng và cán bộ một cách khoa học, chính xác, tiết kiệm thời gian, chi phí. Các nền tảng số cũng mở rộng không gian và hình thức tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đưa nội dung của Đảng đến gần hơn với từng đảng viên, quần chúng nhân dân qua môi trường mạng. Công nghệ trí tuệ nhân tạo, big data, điện toán đám mây hỗ trợ công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng với khả năng phân tích, dự báo, cảnh báo sớm nguy cơ sai phạm. Chuyển đổi số còn góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo, phát huy dân chủ trong Đảng, công khai minh bạch hoạt động chỉ đạo điều hành, qua đó nâng cao năng lực cầm quyền và uy tín của Đảng. Đây là cơ hội quan trọng để xây dựng Đảng theo hướng hiện đại, tinh gọn, năng động, thích ứng nhanh với bối cảnh mới.

Ba là, hệ thống chính trị và bộ máy Nhà nước đang tiếp tục được đổi mới, tinh gọn. Quá trình đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và cải cách hành chính đang được Đảng, Nhà nước chỉ đạo quyết liệt với mục tiêu xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn. Việc kiện toàn tổ chức đảng, sáp nhập một số đơn vị hành chính, hợp nhất một số cơ quan có chức năng tương đồng đã tạo điều kiện tăng cường vai trò lãnh đạo tập trung, khắc phục tình trạng chồng chéo, giảm thiểu bộ máy cồng kềnh. Cơ cấu tổ chức mới giúp các cấp ủy đảng dễ dàng hơn trong chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, giám sát, tạo cơ chế phối hợp nhịp nhàng giữa tổ chức đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể. Môi trường thể chế đổi mới còn đặt ra yêu cầu và động lực để các tổ chức đảng nâng cao năng lực lãnh đạo, từng bước chuyên nghiệp hóa công tác cán bộ, quản lý đảng viên, gắn chặt kỷ luật, kỷ cương với dân chủ và trách nhiệm giải trình. Đây là nền tảng quan trọng để công tác xây dựng Đảng đạt hiệu quả thực chất, phù hợp yêu cầu của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng.

Bốn là, hội nhập quốc tế sâu rộng tạo điều kiện nâng cao trình độ cán bộ, đảng viên. Quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại đã tạo ra không gian rộng lớn để đội ngũ cán bộ, đảng viên tiếp thu tri thức mới, nâng cao trình độ, bản lĩnh chính trị và năng lực quản trị hiện đại. Việc tham gia các tổ chức quốc tế, các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới không chỉ đặt ra yêu cầu bắt buộc phải đổi mới tư duy mà còn tạo điều kiện cho cán bộ được cọ xát thực tiễn, học hỏi mô hình quản trị tiên tiến, phương pháp lãnh đạo khoa học, minh bạch. Các hoạt động hợp tác quốc tế về đào tạo cán bộ, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ đã góp phần quan trọng trong xây dựng đội ngũ lãnh đạo, quản lý có tầm nhìn chiến lược, năng lực thích ứng nhanh, phong cách làm việc chuyên nghiệp. Đây là cơ hội để từng bước hình thành đội ngũ cán bộ, đảng viên không chỉ “vừa hồng, vừa chuyên” mà còn hội nhập sâu, đủ sức giải quyết những vấn đề phức tạp của thời kỳ toàn cầu hóa, qua đó nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng trong điều kiện mới.

Năm là, những thành tựu quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nhiệm kỳ qua. Nhiệm kỳ Đại hội XII, XIII của Đảng đã ghi dấu bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng với nhiều kết quả đột phá. Việc ban hành và triển khai đồng bộ các nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII, XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng được tiến hành quyết liệt, tạo ra hiệu ứng chính trị, xã hội sâu rộng, bước đầu khắc phục được một số hạn chế, yếu kém kéo dài. Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh với phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, xử lý nghiêm minh nhiều cán bộ cao cấp vi phạm, góp phần răn đe, làm trong sạch đội ngũ, củng cố lòng tin của nhân dân. Công tác tổ chức, cán bộ có nhiều đổi mới, từng bước xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực, siết chặt kỷ luật đảng, nâng cao đạo đức công vụ. Thành tựu này vừa khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng vừa tạo nền tảng thực tiễn vững chắc để tiếp tục đổi mới công tác xây dựng Đảng trong giai đoạn tới, tránh hình thức, bảo đảm đồng bộ giữa “xây” và “chống”.

Sáu là, sự ủng hộ, đồng thuận của nhân dân. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, nhất là những năm gần đây, Đảng đã khẳng định sự gắn bó mật thiết với nhân dân, luôn lấy hạnh phúc, quyền lợi chính đáng của nhân dân làm mục tiêu cao nhất. Những chính sách chăm lo an sinh xã hội, giảm nghèo, phát triển kinh tế, cải cách hành chính, đấu tranh phòng, chống tham nhũng được triển khai nhất quán đã tạo dựng niềm tin sâu sắc trong lòng dân. Sự tham gia tích cực của nhân dân trong công tác giám sát, phản biện xã hội, đóng góp ý kiến xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền là minh chứng cho mối quan hệ gắn bó bền chặt giữa Đảng và nhân dân. Đây là cơ sở vững chắc, là điểm tựa để Đảng tiếp tục tự đổi mới, tự chỉnh đốn, tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, phát huy dân chủ, làm cho công tác xây dựng Đảng thực sự là việc của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.

1.2. Thách thức

Một là, nguy cơ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn tồn tại và diễn biến ngày càng tinh vi. Một trong những thách thức cơ bản, trực tiếp nhất đối với công tác xây dựng Đảng hiện nay và trong những năm tới là tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa được đẩy lùi căn bản, thậm chí có mặt còn diễn biến phức tạp hơn. Nhiều cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn luyện, phai nhạt lý tưởng cách mạng, hoài nghi con đường xã hội chủ nghĩa, sống thực dụng, cá nhân chủ nghĩa, chạy theo lợi ích vật chất, coi nhẹ kỷ luật Đảng. Các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về chính trị, tư tưởng không chỉ tồn tại ở cá nhân mà còn tiềm ẩn nguy cơ tác động lan tỏa sang tập thể, ảnh hưởng trực tiếp đến tính thống nhất ý chí, sự đồng thuận trong Đảng. Trong điều kiện kinh tế thị trường, cơ chế quản lý chưa đồng bộ, khoảng trống giám sát vẫn còn, dễ phát sinh tâm lý “cống hiến ít, hưởng thụ nhiều”, làm suy giảm uy tín, sức chiến đấu của tổ chức đảng, bào mòn niềm tin của nhân dân. Đây là thách thức vừa cấp bách, vừa lâu dài, đòi hỏi công tác xây dựng Đảng phải kiên trì, liên tục đấu tranh không khoan nhượng, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo đức, tăng cường kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng nghiêm minh.

Hai là, tác động đa chiều của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số đến phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Sự bùng nổ của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn cùng xu hướng số hóa toàn diện các lĩnh vực kinh tế, xã hội vừa mở ra cơ hội to lớn để đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, vừa đặt ra những thách thức chưa từng có. Mạng xã hội, nền tảng số trở thành kênh truyền thông chính yếu, hình thành không gian công luận mạnh mẽ, vượt khỏi khuôn khổ quản lý truyền thống. Trong khi đó, nhiều cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ lãnh đạo chưa kịp thích ứng, thiếu kỹ năng khai thác, quản trị thông tin, dẫn đến lúng túng khi xử lý các vấn đề phát sinh, nhất là các vụ việc “nóng”, phức tạp về dư luận xã hội. Mặt khác, chuyển đổi số đòi hỏi đổi mới căn bản quy trình lãnh đạo, điều hành theo hướng công khai, minh bạch, dựa trên dữ liệu thời gian thực và các công cụ giám sát xã hội hiện đại. Nếu không kịp thời thay đổi phương thức làm việc, Đảng có nguy cơ tụt hậu so với tốc độ vận động của xã hội và kỳ vọng ngày càng cao của nhân dân. Việc bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng cũng trở thành thách thức rất lớn, bởi thông tin xấu độc lan truyền nhanh, đa dạng hình thức, gây nhiễu loạn nhận thức và niềm tin xã hội. Yêu cầu đặt ra là Đảng phải chủ động phát triển năng lực lãnh đạo số, xây dựng hệ thống công nghệ, công cụ quản trị hiện đại và đội ngũ cán bộ có kỹ năng số hóa vững vàng.

Ba là, hội nhập quốc tế sâu rộng làm gia tăng sức ép giữ vững bản lĩnh chính trị, định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc văn hóa dân tộc. Trong bối cảnh Việt Nam chủ động hội nhập quốc tế ngày càng toàn diện, sâu rộng và mạnh mẽ, việc tiếp xúc, giao thoa với nhiều hệ giá trị, chuẩn mực văn hóa và trào lưu chính trị đa dạng vừa là điều kiện quan trọng để phát triển đất nước, vừa đặt ra sức ép to lớn đối với việc giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, bản lĩnh chính trị và bản sắc văn hóa dân tộc. Nhiều xu hướng, tư tưởng phương Tây về “đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập”, “phi chính trị hóa quân đội”, “tự do tuyệt đối” đang len lỏi, tác động đến một bộ phận cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, nhất là thế hệ trẻ có điều kiện tiếp cận thông tin toàn cầu nhưng thiếu bề dày trải nghiệm lý tưởng cách mạng. Thách thức nổi lên là việc dung hòa giữa tiếp thu tinh hoa văn minh nhân loại với bảo vệ giá trị cốt lõi của chế độ, không để “tự diễn biến” về nhận thức và hành động. Trong quá trình mở cửa kinh tế, sự gia tăng phân hóa giàu nghèo, khoảng cách phát triển vùng miền cũng tạo điều kiện nảy sinh tư tưởng cơ hội, thực dụng, coi nhẹ lợi ích cộng đồng, dễ dẫn đến mâu thuẫn, xung đột xã hội. Điều đó đòi hỏi Đảng không chỉ giữ vững định hướng chiến lược mà còn phải đổi mới phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng, chủ động trang bị “sức đề kháng” để cán bộ, đảng viên và nhân dân kiên định mục tiêu lý tưởng.

Bốn là, sự chống phá quyết liệt, dai dẳng của các thế lực thù địch, phản động. Các thế lực thù địch, phản động đang triển khai nhiều âm mưu chống phá có chủ ý, lâu dài, bài bản hơn trước, sử dụng công nghệ cao để tác động trực tiếp đến tư tưởng, nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Chúng triệt để lợi dụng các vấn đề nhạy cảm về dân chủ, nhân quyền, tôn giáo, chủ quyền biển đảo, chống tham nhũng để kích động, gieo rắc tâm lý hoài nghi, mất niềm tin vào vai trò lãnh đạo của Đảng và hiệu lực quản lý của Nhà nước. Hoạt động phá hoại diễn ra liên tục, đa diện, khó kiểm soát bằng phương thức truyền thống, trong khi khả năng nhận diện, phản bác, xử lý của nhiều cấp ủy cơ sở và cán bộ trực tiếp còn hạn chế. Một thách thức đặc biệt lớn là không gian mạng trở thành địa bàn chính để phát tán tin giả, tin bịa đặt, vu khống, làm hoang mang dư luận. Trong điều kiện thông tin bùng nổ, nếu không có năng lực kiểm chứng, định hướng, cán bộ, đảng viên và nhân dân rất dễ bị chi phối, mất phương hướng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự ổn định chính trị - xã hội. Do đó, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phòng chống thông tin xấu độc, củng cố trận địa tư tưởng trong lòng dân phải được coi là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài.

Năm là, những hạn chế kéo dài trong công tác cán bộ và tổ chức bộ máy ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của Đảng. Thực tiễn nhiều năm qua cho thấy, công tác cán bộ vẫn còn những hạn chế, yếu kém chậm được khắc phục, trở thành điểm nghẽn, điểm yếu cố hữu, tác động trực tiếp đến công tác xây dựng Đảng. Việc đánh giá cán bộ nhiều nơi chưa thực chất, chưa gắn kết chặt chẽ giữa phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực chuyên môn và kết quả thực thi nhiệm vụ. Tình trạng nể nang, né tránh, lợi ích nhóm, chạy chức, chạy quyền vẫn tồn tại dai dẳng, dẫn đến sự mất công bằng, mất động lực phấn đấu trong đội ngũ và giảm niềm tin của nhân dân. Trong điều kiện hội nhập và chuyển đổi số, yêu cầu về tiêu chuẩn cán bộ càng cao, đòi hỏi bản lĩnh chính trị vững vàng, kiến thức quản trị hiện đại, kỹ năng công nghệ số, tư duy chiến lược và tinh thần đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ đáp ứng được đầy đủ yêu cầu này còn chưa nhiều, phân bổ chưa đồng đều giữa các vùng, các cấp. Bộ máy tổ chức đảng ở nhiều nơi vẫn cồng kềnh, chồng chéo, kém linh hoạt, chưa theo kịp yêu cầu tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đây là thách thức rất lớn, đòi hỏi phải kiên quyết đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ, hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực và nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức đảng các cấp.

2. Yêu cầu đặt ra đối với công tác xây dựng Đảng trong kỷ nguyên mới

Nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền toàn diện và sức chiến đấu của Đảng, khẳng định vai trò lãnh đạo, cầm quyền tuyệt đối trong mọi lĩnh vực.

Trong giai đoạn mới, công tác xây dựng Đảng đặt ra yêu cầu rất cao về việc nâng tầm năng lực lãnh đạo, cầm quyền toàn diện để bảo đảm Đảng thực sự là lực lượng duy nhất đủ bản lĩnh, trí tuệ, uy tín lãnh đạo sự nghiệp cách mạng. Yêu cầu này đòi hỏi tổ chức Đảng các cấp phải có khả năng định hướng phát triển đất nước trong bối cảnh quốc tế biến động phức tạp, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, chủ động ứng phó kịp thời với những thách thức mới, giữ vững vai trò hạt nhân lãnh đạo ở mọi cấp, mọi ngành, mọi lĩnh vực. Đồng thời, sức chiến đấu của Đảng phải đạt tầm cao mới, đủ năng lực đấu tranh kiên quyết với mọi biểu hiện suy thoái, tham nhũng, tiêu cực, giữ vững kỷ luật nghiêm minh, tạo ra sự thống nhất ý chí và hành động trong toàn Đảng, toàn dân. Đó là yêu cầu bản chất, vừa là tiêu chuẩn chính trị tối thiểu, vừa là mục tiêu cao nhất mà công tác xây dựng Đảng phải đạt tới trong giai đoạn tới.

Kiên định nền tảng tư tưởng, giữ vững bản lĩnh chính trị, chủ động bảo vệ đường lối đổi mới và phản bác quan điểm sai trái.

Yêu cầu đặt ra trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và bùng nổ thông tin là Đảng phải không dao động về nền tảng tư tưởng, kiên định lập trường cách mạng, nhất quán mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đây là chuẩn mực chính trị bất biến, không chấp nhận thỏa hiệp, không chấp nhận mơ hồ, phân tán tư tưởng. Mỗi tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên phải đạt được bản lĩnh chính trị vững vàng, tự tin bảo vệ quan điểm, đường lối đổi mới đúng đắn của Đảng trước mọi áp lực xuyên tạc, kích động, chia rẽ. Đồng thời, yêu cầu cấp bách là năng lực nhận diện, phản bác kịp thời, có sức thuyết phục các luận điệu sai trái, thù địch phải được nâng lên một bước mới, không để “khoảng trống” về tư tưởng xuất hiện trong cán bộ, đảng viên và xã hội. Đây không chỉ là trách nhiệm chính trị mà còn là chuẩn mực tư tưởng mà công tác xây dựng Đảng giai đoạn tới phải đạt tới.

Xây dựng Đảng về đạo đức, phát huy vai trò nêu gương, đề cao trách nhiệm và liêm chính của cán bộ, đảng viên.

Một yêu cầu không thể thay thế trong xây dựng Đảng là phải đặt nền tảng đạo đức lên vị trí trung tâm, coi đó là thước đo giá trị của mỗi tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên. Giai đoạn mới đòi hỏi chuẩn mực đạo đức cách mạng phải được đề cao hơn bao giờ hết, với yêu cầu mọi cán bộ, đảng viên đều phải liêm chính, công tâm, tận tụy vì lợi ích chung, dám chịu trách nhiệm, gương mẫu trong lối sống và hành động. Vai trò nêu gương của cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu được đặt ra như một chuẩn mực đạo đức chính trị bắt buộc, không chỉ để tạo uy tín cá nhân mà còn để giữ vững niềm tin của nhân dân. Đây là yêu cầu có tính nguyên tắc, xuyên suốt, là tiêu chuẩn đánh giá phẩm chất, năng lực, uy tín của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong bất cứ điều kiện nào.

Đổi mới phương thức lãnh đạo, đẩy mạnh chuyển đổi số, hiện đại hóa công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng.

Bối cảnh phát triển của xã hội số, kinh tế tri thức, quản trị công hiện đại đặt ra yêu cầu bắt buộc công tác xây dựng Đảng phải đổi mới căn bản phương thức lãnh đạo. Chuẩn mực mới mà Đảng phải hướng tới là lãnh đạo khoa học, dân chủ, công khai, minh bạch, có khả năng dựa trên dữ liệu lớn và các công cụ quản lý hiện đại. Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong mọi mặt hoạt động từ chỉ đạo điều hành, triển khai nhiệm vụ đến giám sát, kiểm tra là yêu cầu tất yếu, không thể trì hoãn, để nâng cao hiệu lực lãnh đạo, giảm hình thức, kịp thời phát hiện sai phạm. Đây là tiêu chuẩn năng lực quản trị mới của Đảng trong giai đoạn phát triển nhanh và biến động không ngừng.

Nâng cao chất lượng công tác cán bộ, xây dựng đội ngũ đủ phẩm chất, năng lực, uy tín đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển.

Yêu cầu đặt ra là đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp phải đạt được chuẩn mực rất cao về phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, năng lực thực tiễn và uy tín xã hội. Giai đoạn tới đòi hỏi cán bộ không chỉ kiên định về tư tưởng, trong sạch về đạo đức, mà còn phải có kiến thức chuyên môn sâu, am hiểu pháp luật, giỏi quản lý hiện đại, thành thạo công nghệ số, ngoại ngữ, có tư duy hội nhập quốc tế. Chất lượng công tác cán bộ phải thực sự trở thành khâu then chốt, là thước đo năng lực lãnh đạo cầm quyền và năng lực đổi mới của Đảng. Đây là yêu cầu có tính chiến lược, bảo đảm sự kế thừa, phát triển liên tục đội ngũ lãnh đạo đủ tầm nhìn, đủ bản lĩnh, đủ năng lực gánh vác trọng trách trước dân tộc.

Phát huy dân chủ, củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, tăng cường đồng thuận và sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc.

Trong điều kiện xã hội thay đổi nhanh, thông tin đa chiều, nhiều xu hướng tư tưởng và lợi ích khác nhau đan xen, yêu cầu đặt ra là Đảng phải giữ vững và phát huy dân chủ thực chất, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân trong mọi lĩnh vực. Đây không chỉ là yêu cầu về phương thức lãnh đạo mà còn là chuẩn mực về sự chính danh, là cơ sở củng cố niềm tin, đồng thuận xã hội. Công tác xây dựng Đảng phải đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng công khai, minh bạch thông tin, kịp thời lắng nghe phản biện, giải quyết nguyện vọng chính đáng, đồng thời xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc bền chặt, làm nền tảng để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển đất nước. Đây là đòi hỏi cấp thiết để giữ vững mối quan hệ máu thịt giữa Đảng và nhân dân - cội nguồn sức mạnh của Đảng.

3. Giải pháp tiếp tục tăng cường công tác xây dựng Đảng trong kỷ nguyên mới

Tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.

Giải pháp đầu tiên mang tính nền tảng là tiếp tục đẩy mạnh xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng - trụ cột bảo đảm cho Đảng vững vàng về phương hướng, kiên định về lý tưởng và đoàn kết về ý chí. Trước bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, các trào lưu tư tưởng đa dạng, luồng thông tin sai trái, thù địch lan truyền nhanh trên không gian mạng. Do đó, cần tổ chức thường xuyên, sâu rộng các đợt sinh hoạt chính trị, giáo dục lý luận, nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho cán bộ, đảng viên, nhất là thế hệ trẻ. Đồng thời, giải pháp quan trọng là đổi mới phương pháp tuyên truyền, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng để thông tin chính thống trở nên gần gũi, thuyết phục, lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội và các kênh truyền thông hiện đại. Mỗi cấp ủy cần xây dựng đội ngũ chuyên gia, cộng tác viên dư luận xã hội, lực lượng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, kịp thời định hướng nhận thức, không để khoảng trống thông tin bị lợi dụng. Việc bảo vệ nền tảng tư tưởng phải được gắn với nhiệm vụ phát hiện, uốn nắn kịp thời biểu hiện lệch lạc trong cán bộ, đảng viên, bảo vệ tính chính danh, uy tín và vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng.

Xây dựng Đảng về đạo đức, nâng cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Chú trọng xây dựng Đảng về đạo đức coi đây là giải pháp cơ bản, thường xuyên, lâu dài để tăng sức đề kháng trước suy thoái, tha hóa quyền lực và chủ nghĩa cá nhân. Trong điều kiện mặt trái của kinh tế thị trường, nhiều cám dỗ vật chất và lối sống thực dụng, cán bộ, đảng viên dễ bị sa ngã nếu thiếu rèn luyện và cơ chế kiểm soát hiệu quả. Vì vậy, cần ban hành, thực thi nghiêm các quy định về chuẩn mực đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử của cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ và quan hệ với nhân dân. Đề cao vai trò nêu gương, coi đó là tiêu chuẩn bắt buộc, gắn trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp với kết quả rèn luyện đạo đức của tập thể, cá nhân. Nêu gương phải được cụ thể hóa bằng hành động: gương mẫu trong việc nhỏ, dám chịu trách nhiệm trong việc khó, quyết liệt đấu tranh với tiêu cực, không né tránh, không vô cảm trước sai phạm. Cùng với đó, thường xuyên tuyên dương, nhân rộng các tấm gương điển hình, lan tỏa giá trị tốt đẹp trong toàn xã hội. Đây là giải pháp tạo dựng uy tín thực chất, làm cho đạo đức cách mạng trở thành giá trị cốt lõi trong sinh hoạt chính trị, là “lá chắn” bảo vệ Đảng khỏi mọi biểu hiện suy thoái.

Đổi mới phương thức lãnh đạo, phương pháp công tác, nâng cao hiệu quả lãnh đạo của các cấp ủy đảng.

Trước những thay đổi sâu sắc của thời đại số và yêu cầu hội nhập quốc tế, đổi mới phương thức lãnh đạo và phương pháp công tác là giải pháp đột phá để phát huy vai trò hạt nhân chính trị của các cấp ủy. Trước hết đặt ra nhiệm vụ rà soát, đổi mới quy trình ra nghị quyết, ban hành chủ trương, bảo đảm ngắn gọn, khả thi, sát thực tiễn và rõ trách nhiệm, tiến độ, kết quả. Đồng thời, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong chỉ đạo, điều hành, thiết lập cơ sở dữ liệu phục vụ công tác lãnh đạo, quản lý đảng viên và tổ chức đảng. Việc hội họp, tiếp nhận, xử lý thông tin, kiểm tra, giám sát cần được số hóa, kịp thời, minh bạch, hạn chế giấy tờ hình thức. Phát huy dân chủ, cơ chế phản biện nội bộ, khuyến khích cán bộ, đảng viên tham gia đóng góp ý kiến, tạo sự đồng thuận cao. Ngoài ra, đổi mới phương pháp công tác dân vận, tuyên giáo, tổ chức cán bộ phải đi đôi với cải cách hành chính trong Đảng, tinh gọn bộ máy, rõ trách nhiệm, lấy hiệu quả thực tiễn và sự hài lòng của nhân dân làm thước đo. Đây là giải pháp để nâng cao chất lượng lãnh đạo, tăng tính năng động, sáng tạo và khả năng thích ứng của tổ chức đảng trong mọi điều kiện.

Nâng cao chất lượng công tác tổ chức, cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm nhiệm vụ.

Công tác cán bộ được xác định là “then chốt của then chốt”, là giải pháp quyết định để Đảng đủ năng lực lãnh đạo, cầm quyền đất nước phát triển nhanh, bền vững. Tiếp tục hoàn thiện quy trình quy hoạch, tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ theo hướng công khai, minh bạch, dựa trên phẩm chất, năng lực, uy tín và kết quả cống hiến thực tiễn. Việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phải gắn với chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chú trọng kiến thức công nghệ, ngoại ngữ, kỹ năng lãnh đạo, khả năng làm việc trong môi trường quốc tế và kinh tế số. Một nhiệm vụ quan trọng là siết chặt kỷ luật, kỷ cương công tác cán bộ, kiên quyết phòng ngừa, xử lý nghiêm mọi hành vi chạy chức, chạy quyền, lợi ích nhóm. Đồng thời, đổi mới cơ chế đánh giá cán bộ theo hướng toàn diện, khách quan, định lượng kết quả, gắn trách nhiệm cá nhân với hiệu quả công tác của tập thể. Cùng với đó, xây dựng cơ chế bảo vệ, khuyến khích cán bộ dám đổi mới, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Đây là giải pháp vừa cấp bách vừa căn cơ để hình thành đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý thực sự tiêu biểu về trí tuệ, đạo đức và bản lĩnh chính trị, đủ năng lực gánh vác nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng để phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm.

Kiểm tra, giám sát là “thanh bảo kiếm” giữ nghiêm kỷ luật Đảng, góp phần bảo vệ uy tín tổ chức đảng, phòng ngừa và ngăn chặn sai phạm từ sớm, từ xa. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp kiểm tra, giám sát theo hướng chủ động, toàn diện, tập trung vào lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh vi phạm như quản lý đất đai, tài chính, công tác cán bộ… Việc ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu giám sát đảng viên, tổ chức đảng phải được đẩy mạnh để phát hiện sớm dấu hiệu sai phạm. Cùng với đó, kịp thời công khai kết luận kiểm tra, xử lý nghiêm minh, đồng bộ, công bằng mọi vi phạm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Tăng cường phối hợp giữa ủy ban kiểm tra các cấp với các cơ quan thanh tra, kiểm toán, điều tra để kịp thời phát hiện sai phạm, thu hồi tài sản thất thoát. Đây là giải pháp then chốt để củng cố kỷ luật, kỷ cương, giữ gìn sự trong sạch của Đảng và nâng cao lòng tin của nhân dân.

Phát huy vai trò của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong giám sát và tham gia xây dựng Đảng.

Phát huy tối đa quyền giám sát của nhân dân và vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Trước yêu cầu mới, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế để nhân dân tham gia giám sát, phản biện thông qua nhiều hình thức: góp ý trực tiếp, đối thoại, phản ánh trên các kênh thông tin chính thức và mạng xã hội. Xây dựng hệ thống quy trình tiếp nhận, xử lý kịp thời, nghiêm túc mọi ý kiến phản ánh, kiến nghị của nhân dân, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người tham gia giám sát. Đồng thời, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Mặt trận, đoàn thể trong nắm bắt dư luận xã hội, tuyên truyền vận động, tạo đồng thuận cao. Đây là giải pháp vừa phát huy quyền làm chủ của nhân dân, vừa củng cố mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Đảng với Nhân dân, xây dựng nền tảng xã hội đồng thuận, ổn định, phát triển bền vững.

 

ThS. Phạm Xuân Thành - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

1. Cơ hội và thách thức đối với công tác xây dựng Đảng trong kỷ nguyên mới Kỷ nguyên mới - đặc trưng bởi toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực đời sống chính trị, kinh tế, xã hội. Đối với Việt Nam, đây vừa là cơ hội to lớn để phát triển nhanh, bền vững, hội nhập sâu rộng với thế giới, vừa là thách thức gay gắt đối với sự lãnh đạo của Đảng và hiệu lực, hiệu quả của công tác xây dựng Đảng. 1.1. Cơ hội Một là, uy tín và vị thế của Đảng tiếp tục được củng cố. Uy tín và vị thế của Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục được khẳng định và nâng cao mạnh mẽ trong bối cảnh đất nước đạt được nhiều thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực. Trải qua hơn 90 năm

Tin khác cùng chủ đề

Sức mạnh trường tồn của Đảng là niềm tin của Nhân dân
Những thành tựu lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam 95 năm qua
Mùa xuân khơi dậy khát vọng phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới
Giữ vững sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng
Quan điểm phát triển văn hóa, con người trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”
Bảo đảm tính đảng và tính khoa học của khoa học lịch sử và khoa học chính trị trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

Gửi bình luận của bạn