Phát huy dân chủ ở cơ sở - nền tảng phát triển bền vững tỉnh Khánh Hòa

Phát huy dân chủ ở cơ sở - nền tảng phát triển bền vững tỉnh Khánh Hòa

• Bởi Tuyên giáo Tỉnh ủy Khánh Hòa
• 05/09/2025 10:40:26
• 21 lượt xem
• 0 lượt thích
• 0 bình luận

Khánh Hòa là tỉnh thuộc khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng - an ninh. Thực hiện Nghị quyết số 202/2025/QH15, ngày 12/6/2025 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, từ ngày 01/7/2025, tỉnh Khánh Hòa và tỉnh Ninh Thuận sáp nhập thành tỉnh Khánh Hòa mới với diện tích tự nhiên trên 8.555,86 km; dân số trên 2.234.554 người; có 64 xã, phường và 01 đặc khu; 36 dân tộc thiểu số đang sinh sống với dân số trên 246 nghìn người, chiếm tỷ lệ 11,75% dân số toàn tỉnh. Việc hợp nhất hai tỉnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là tầm nhìn chiến lược về không gian phát triển, lợi thế so sánh và sức mạnh nội sinh, tạo nền tảng vững chắc để tỉnh tăng tốc, bứt phá, phát triển nhanh, bền vững và toàn diện. Trong Chiến lược phát triển, Khánh Hòa được xác định là một trong những trung tâm kinh tế biển, trung tâm du lịch và dịch vụ lớn của cả nước, phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Bối cảnh đó đòi hỏi việc phát huy dân chủ ở cơ sở càng có ý nghĩa quan trọng, vừa là nền tảng, vừa là động lực để phát triển nhanh, bền vững, hướng tới mục tiêu thập niên nâng tầm phát triển của tỉnh Khánh Hòa.

Những kết quả nổi bật trong thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở

Các cấp ủy đảng, chính quyền luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, cụ thể hóa việc thực hiện Quy chế dân chủ. Hầu hết các cấp đều xây dựng kế hoạch và nghiêm túc triển khai, đưa việc thực hiện Quy chế dân chủ vào chương trình công tác hằng năm, gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và công tác xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch vững mạnh. Cấp ủy, chính quyền luôn phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và Nhân dân chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và thực hiện dân chủ ở cơ sở; thực hiện nghiêm túc Quy chế tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với Nhân dân; đổi mới tác phong, lề lối làm việc theo hướng phát huy dân chủ; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành nhiều văn bản quy định đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn tỉnh với các khung các tiêu chí, chấm điểm rõ ràng để đánh giá, bổ nhiệm, luân chuyển, đào tạo; Quy định về Bộ tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn tỉnh (KPI); Quyết định ban hành Bộ KPI đo lường, đánh giá kết quả, hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị, địa phương trong hệ thống chính trị tỉnh;… Công tác kiểm tra, giám sát việc quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW và các văn bản liên quan được chú trọng. Qua đó, phong cách làm việc của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đã đổi mới theo hướng “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”; ý thức dân chủ, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và các cơ quan trong hệ thống chính trị được nâng lên; từng bước khắc phục tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, hách dịch, cửa quyền trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, góp phần xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở ngày càng vững mạnh.

Công tác tuyên truyền, quán triệt Quy chế dân chủ ở cơ sở được triển khai thường xuyên, với nhiều hình thức phong phú, từ hội nghị, tập huấn, sinh hoạt chuyên đề đến truyền thông qua báo chí, truyền thanh cơ sở, mạng xã hội, pano, áp phích… Từ năm 2020 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức hàng trăm lớp tập huấn, hội nghị, thu hút hàng nghìn lượt cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và Nhân dân tham gia. Qua đó, người dân hiểu rõ hơn quyền và trách nhiệm của mình trong tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, cũng như giám sát các hoạt động quản lý nhà nước.

Ảnh. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Trung Khánh Vĩnh trò chuyện với người có uy tín trong cộng đồng (Báo và Phát thanh, Truyền hình Khánh Hòa)

Bên cạnh đó, công tác tiếp dân, đối thoại trực tiếp với Nhân dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Nhân dân được tăng cường. Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền thường xuyên gặp gỡ, đối thoại với Nhân dân, tập trung giải quyết những vấn đề thiết thực liên quan đến giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, việc làm, an sinh xã hội. Các chủ trương, chính sách, quy hoạch, dự án đầu tư đều được công khai, minh bạch. Công tác cải cách hành chính, thủ tục hành chính gắn với chuyển đổi số, thực hiện cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”, dịch vụ công trực tuyến, chỉ số hài lòng của người dân được các địa phương thường xuyên quan tâm. UBND tỉnh đã đưa việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở thành một tiêu chí thi đua để xem xét, đánh giá các đơn vị, địa phương hoàn thành nhiệm vụ trong năm. Các cơ quan tư pháp thực hiện khá tốt các nhiệm vụ điều tra, truy tố, xét xử đảm bảo công khai, dân chủ, đúng pháp luật; đảm bảo việc khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Việc thực hiện quy chế dân chủ tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập được triển khai có hiệu quả gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị và nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong việc công khai, minh bạch các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của cơ quan, đơn vị đến cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân. Các đơn vị lực lượng vũ trang chủ động nắm tình hình, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân theo đúng trình tự, thủ tục và thời gian quy định; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân và cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang.

Việc thực hiện dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện có bước tiến quan trọng. Cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo doanh nghiệp quan tâm triển khai có hiệu quả các nội dung thực hiện dân chủ tại nơi làm việc; tích cực phát huy quyền làm chủ của công nhân, người lao động trong việc tham gia giám sát, phản biện và giải quyết những vấn đề có liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của mình. Việc tổ chức hội nghị người lao động tại các doanh nghiệp được thực hiện nền nếp, đúng quy trình, nội dung theo quy định. Cùng với đó, công tác phát triển đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp được quan tâm thực hiện, tạo điều kiện để các tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, góp phần thúc đẩy doanh nghiệp phát triển ổn định, bền vững.

Song song đó, phong trào thi đua “Dân vận khéo” được triển khai sâu rộng, với hơn 2.000 mô hình, điển hình trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường, giữ gìn an ninh trật tự. Các cuộc vận động, phong trào thi đua thực hiện hiệu quả như: “Tổ dân phố an toàn về phòng cháy, chữa cháy”; “3 tốt” - “Tốt trong giải quyết hồ sơ một cửa, tốt trong thực hiện quy chế dân chủ, phong trào xây dựng đô thị xanh, sạch, đẹp và an toàn; tốt trong 12 nhiệm vụ được giao”; “Đảng viên gắn bó với hộ gia đình quần chúng nhân dân nơi cư trú”; “Gương mẫu thi đua giúp nhau giảm nghèo và làm kinh tế giỏi”..., góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, đô thị, nâng cao chất lượng đời sống của Nhân dân.

Ảnh. Mô hình “Tổ dân phố an toàn phòng cháy chữa cháy” được nhân rộng trên địa bàn tỉnh (Báo và Phát thanh, Truyền hình Khánh Hòa)

Quy chế dân chủ được gắn với các chương trình phát triển lớn của tỉnh, đặc biệt là chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhờ phát huy quyền làm chủ, huy động sức dân, đến nay toàn tỉnh có 80/143 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt tỷ lệ 80,21%. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cũng khẳng định vai trò cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Hằng năm, Mặt trận các cấp tổ chức hàng trăm cuộc giám sát, phản biện xã hội, trong đó nhiều chuyên đề thiết thực về an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, lãng phí. Các kết quả giám sát đều được cơ quan chức năng tiếp thu, phản hồi, tạo hiệu quả tích cực trong quản lý, điều hành. Các đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên… cũng tích cực triển khai phong trào thi đua, vận động đoàn viên, hội viên gương mẫu, đi đầu trong thực hiện dân chủ và phát triển kinh tế. Đối với việc thực hiện Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức phổ biến, quán triệt các nội dung của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Việc lấy ý kiến Nhân dân trước khi quyết định các vấn đề lớn của địa phương ngày càng thường xuyên và thực chất.

Ảnh. Khởi sắc ở xã nông thôn mới nâng cao (Báo và Phát thanh, Truyền hình Khánh Hòa)

Thực hiện Chỉ thị 30-CT/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở đã và đang mang lại những chuyển biến quan trọng trong đời sống chính trị, xã hội của tỉnh Khánh Hòa. Quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân được bảo đảm ngày càng tốt hơn. Nhiều vấn đề bức xúc được giải quyết kịp thời, hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp. Qua đó, quan hệ giữa chính quyền và Nhân dân thêm gắn bó. Đặc biệt, việc phát huy dân chủ ở cơ sở đã góp phần quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tỷ lệ thủ tục hành chính được giải quyết đúng hạn, trước hạn đạt trên 98%; hầu hết các cơ quan trong tỉnh đã áp dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 cho phép người dân thực hiện hồ sơ tại nhà; triển khai hệ thống một cửa điện tử, hệ thống quản lý văn bản điện tử, chữ ký số, góp phần nâng cao hiệu quả điều hành, xử lý công việc nội bộ. Đây là những minh chứng rõ rệt cho thấy dân chủ ở cơ sở không chỉ tạo sự đồng thuận chính trị, xã hội mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh, bền vững, đưa Khánh Hòa tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.

Để dân chủ ở cơ sở đi vào chiều sâu

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở vẫn còn bộc lộ một số hạn chế. Công tác tuyên truyền ở một số nơi chưa thường xuyên, hình thức còn đơn điệu, chưa thật sự hấp dẫn. Một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức chưa thật sự gương mẫu, còn biểu hiện quan liêu, xa dân, thậm chí còn tình trạng dân chủ hình thức, chưa đáp ứng được yêu cầu. Việc lắng nghe và giải quyết kiến nghị, phản ánh của nhân dân ở một vài địa phương còn chậm; hiệu quả giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận và các đoàn thể chưa đồng đều.

Để dân chủ ở cơ sở thực sự đi vào chiều sâu, thời gian tới, các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cần tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, trong việc quán triệt, thực hiện nghiêm túc Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; đổi mới phương thức lãnh đạo, điều hành theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, bảo đảm công khai, minh bạch các chủ trương, dự án, chính sách, nhất là những vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống Nhân dân.

Cùng với đó, cần gắn việc phát huy dân chủ với cải cách hành chính, chuyển đổi số, thực hiện hiệu quả cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”, dịch vụ công trực tuyến, mở rộng các kênh tiếp nhận, phản ánh, giám sát của Nhân dân, nâng cao chỉ số hài lòng của người dân và doanh nghiệp. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong theo dõi, giám sát, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các biểu hiện vi phạm nguyên tắc dân chủ, quan liêu, cửa quyền, tham nhũng, lãng phí. Đồng thời, cần khắc phục tình trạng thiếu chế tài cụ thể, công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, dân chủ hình thức ở một số nơi, năng lực, trình độ dân trí còn chưa đồng đều, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.

Việc thực hiện dân chủ cần gắn với các phong trào thi đua yêu nước và những chương trình phát triển trọng điểm của tỉnh, nhất là xây dựng nông thôn mới nâng cao, phát triển đô thị văn minh, cải cách hành chính, chuyển đổi số và phát triển kinh tế biển. Quan tâm chỉ đạo nhân rộng các mô hình, điển hình “Dân vận khéo”, các cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả. Các cấp, ngành phải quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, giải quyết kịp thời kiến nghị, nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của người dân, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, tạo sự đồng thuận xã hội, giữ vững ổn định chính trị, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân.

Trong thời gian tới, với quyết tâm đổi mới, sáng tạo và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa chắc chắn sẽ tiếp tục được phát huy mạnh mẽ, đi vào chiều sâu. Đây sẽ là động lực quan trọng giúp tỉnh khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế, từng bước hiện thực hóa mục tiêu đưa Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030 - một trung tâm kinh tế biển, du lịch và dịch vụ lớn, xứng đáng với vị trí chiến lược trong khu vực và cả nước.

                                                                                                                                                                                                                Lâm An